Pas op voor politieke kletspraat

De filosoof Harry G. Frankfurt (1929-2023) publiceerde in 1986 in zijn - uiteindelijk  - meest bekende werk " On bullshit "; een diepgaande analyse van het fenomeen ' bullshit' ofwel 'onzin' of ‘ kletspraat ’. Frankfurt betoogde dat leugens opzettelijke misleidingen zijn, waarbij iemand bewust onwaarheden vertelt om anderen te misleiden. Bullshit daarentegen is volgens hem niet per sé gebaseerd op onwaarheden, maar het ontbreekt de bullshitter aan een interesse in de feitelijke waarheid of juistheid van de beweringen.  Waarom bullshit? Frankfurt onderzocht de motieven achter het produceren van bullshit. Hij stelt dat mensen bullshit vaak gebruiken om indruk te maken, hun imago te verbeteren of hun eigen agenda te bevorderen. Bullshit kan ook worden gebruikt om anderen te misleiden of om een vaagheid te creëren waardoor men zich kan onttrekken aan verantwoordelijkheid of kritiek. Een cruciaal aspect van bullshit is dat het vaak wordt geproduceerd zonder ee

Maakt politiek blind?


Op woensdag 9 februari 2011 werd in de Oude Zaal van de Tweede kamer het Symposium Informatie en Politiek gehouden. Dit naar aanleiding van het promotieonderzoek van Guido Enthoven naar het recht van de Kamer om informatie te krijgen.
Weet de Tweede Kamer wel genoeg? Dat was de centrale vraag. De politiek wil van alles weten. Men wil niet te veel, niet te weinig, en de juiste informatie op het juiste tijdstip in de juiste vorm.

Het D66-kamerlid Gerard Schouw signaleerde een toename van kamervragen. Niet om informatie van de regering te krijgen, maar voor het nieuwsfeit dat het kamerlid met de vragen creeert. Het nu-punt-en-elletje, noemde hij dat.



Los van die discussie, werd mijn aandacht tijdens het symposium getrokken door een opmerking uit de zaal, van journalist Frits Wester. Hij stelde dat politici niet op zoek zijn naar feiten en inzichten uit de informatie en rapporten om hun mening te vormen of aan te passen. Volgens Wester zijn politici vooral op zoek naar rapporten om het gelijk van hun standpunt te onderbouwen. Politici zijn volgens Wester op zoek naar de feitelijke of wetenschappelijke onderbouwing die het eigen standpunt steunt of onderbouwt. Politici zouden volgens Wester dus selectief willen winkelen in de kennis waar de Kamer toegang toe heeft. De informatiebehoefte is volgens hem niet bedoeld om een menig of standpunt te vormen of te herzien, maar om een reeds ingenomen standpunt te onderbouwen. Politiek maakt doof en blind?

Nu zou men dit cynisch kunnen noemen van iemand die al heel lang rondloopt in de Haagse politiek. De werkelijkheid is natuurlijk ook nooit zo scherp. Maar Wester loopt echt heel lang mee in de politiek: 37 jaar, en hij heeft heel veel politici van nabij meegemaakt. Zou hij niet een klein beetje gelijk hebben?





Reacties