Pas op voor politieke kletspraat

De filosoof Harry G. Frankfurt (1929-2023) publiceerde in 1986 in zijn - uiteindelijk  - meest bekende werk " On bullshit "; een diepgaande analyse van het fenomeen ' bullshit' ofwel 'onzin' of ‘ kletspraat ’. Frankfurt betoogde dat leugens opzettelijke misleidingen zijn, waarbij iemand bewust onwaarheden vertelt om anderen te misleiden. Bullshit daarentegen is volgens hem niet per sé gebaseerd op onwaarheden, maar het ontbreekt de bullshitter aan een interesse in de feitelijke waarheid of juistheid van de beweringen.  Waarom bullshit? Frankfurt onderzocht de motieven achter het produceren van bullshit. Hij stelt dat mensen bullshit vaak gebruiken om indruk te maken, hun imago te verbeteren of hun eigen agenda te bevorderen. Bullshit kan ook worden gebruikt om anderen te misleiden of om een vaagheid te creëren waardoor men zich kan onttrekken aan verantwoordelijkheid of kritiek. Een cruciaal aspect van bullshit is dat het vaak wordt geproduceerd zonder ee

Interview overstap BZK - VenW (1997)

In 1997 stapte ik over van het ministerie van Binnenlandse Zaken naar het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Na een half jaar werd ik geïnterviewd door het personeelsblad van Binnenlandse Zaken over mijn overstap en de verschillen tussen de beide ministeries. Hieronder de tekst van het interview.
Maarten Prinsen werkt nu bij Verkeer en Waterstaat“BZK moet zich niet bemoeien met gefrutsel in de marge” Maarten Prinsen werkte zeven jaar bij BZK vorig jaar 'vertrok hij naar het ministeríe van Verkeer en Waterstaat. Ook in zijn huidige functie komt hij ons departement regelmatig tegen. Wat deed je bij BZK en waarom ging je weg?'Ik was jurist bij CZW en deed daar onder andere de algemene wet gelijke behandeling en de herziening van het adviesstelsel. Op een gegeven moment had ik het gevoel dat mijn loopbaan maar wat voortsudderde. Als er bij BZK dan geen deuren openstaan en elders wel, kies je op een gegeven moment daarvoor. Ik wilde blijven groeien. Toch denk ik met enige weemoed terug, ik heb er een mooie tijd gehad.' Welke functie heb je bij V&W?'Ik doe daar wetgevingscoördinatie en hou me onder andere bezig met de nieuwe spoorwegwet en met marktwerking, deregulering en wetgevingskwaliteit. Bovendien ben ik betrokken bij het opbouwen van een nieuwe directie. Zoiets als CZW hadden ze bij V&W niet en is nu in oprichting.' Heb je nog veel contact met BZK?'Ja, bijvoorbeeld over telecommunicatie, Grondwet en algemeen wetgevingsbeleid Op 2 juni 1997 begon ik bij V&W en op 9 juni had ik alweer met BZK te maken in het kader van de securitelhersteloperatie Over de implementatie van de EG-richtlijnen was er een meningsverschil met BZK. De discussie ging vooral over of dat wel grondwettig was. Verder kom ik BZK tegen in allerlei interdepartementale werkgroepen en in ministerraadverband. Kijk je nu anders tegen ons aan?'Toen ik nog bij BZK werkte moest ik regelmatig een brief sturen naar andere departementen, in verband met een inventarisatie of iets dergelijks. Nu pas besef ik dat zoiets voor hen een hoop werk met zich brengt. Ook ben ik mij hier pas gaan realiseren dat BZK-medewerkers veel contacten bij andere departementen hebben. Bij V&W was dat veel minder. Gelukkig is dat inmiddels veranderd, waarschijnlijk mede dankzij de komst bij V&W van een aantal andere BZK-ers.' Hoe is de cultuur bij V&W?'De cultuurverschillen tussen BZK en V&W zijn zeer groot. De eerste weken heb ik met mijn ogen staan knipperen en oren staan klapperen. De Stap van BZK naar V&W is de grootste die denkbaar is. BZK wordt sterk hiërarchisch en centraal gestuurd. Ambtenaren van V&W zijn eigenwijzer Die springen niet zo gauw in de houding voor de departementsleiding. BZK-medewerkers houden zich aan de richtlijnen van boven. Het voordeel is dat het departement daardoor een meer consistente lijn uitdraagt. Nadeel is dat het eigen initiatief wordt onderdrukt. Altijd maar de gebaande paden volgen is dodelijk voor initiatieven. Bij V&W is er meer vernieuwing, denk maar aan Public Private Partnership, ondergronds bouwen, veilen van vergunningen op terrein van telecommunicatie enzovoorts. De medewerkers luisteren hier minder snel naar de departementsleiding. DG's zijn ook meer koninkjes. Ze hebben allemaal een eigen afdeling FEZ, PZ enzovoorts. V&W heeft een innovatieve bedrijfscultuur waarin gezocht wordt naar de grenzen van het mogelijke. Bij BZK gaat het er meer om te zorgen dat iedereen binnen de grenzen van het toelaatbare blijft. Maar dat betekent niet dat het bij V&W zonder meer beter is. Gebrek aan coördinatie leidt vaak tot verspilling van energie. Ik denk dat je moet proberen ergens in het midden uit te komen.” Heb je tips voor ons?BZK moet bij de kerntaken blijven en daaraan geen concessies doen. Blijven staan voor fundamentele waarden in het staatsbestel, openbaarheid van bestuur, democratie. Zich niet bemoeien met gefrutsel in de marge, zoals pogingen tot bestuurlijke vernieuwing. Hetzelfde geldt bij voorbeeld voor het project Bevordering Integere Besluitvorming Openbaar Bestuur (BIBOB). Je moet dat als departement promoten, maar je niet teveel met de uitwerking bemoeien.' Wat zijn je toekomstplannen?'Sinds 12 mei heeft V&W een nieuwe centrale directie Juridische Zaken. Voormalig BZK-medewerker Karel Kraan is daar directeur. lk weet nog niet wat ik in de nieuwe directie ga doen. Als dat leuk is blijf ik nog een poosje, anders ga ik op zoek naar iets anders. ln ieder geval niet terug naar BZK. Hoewel, je weet nooit hoe de bal rolt.' Bemadette van der Goes

Reacties