Pas op voor politieke kletspraat

De filosoof Harry G. Frankfurt (1929-2023) publiceerde in 1986 in zijn - uiteindelijk  - meest bekende werk " On bullshit "; een diepgaande analyse van het fenomeen ' bullshit' ofwel 'onzin' of ‘ kletspraat ’. Frankfurt betoogde dat leugens opzettelijke misleidingen zijn, waarbij iemand bewust onwaarheden vertelt om anderen te misleiden. Bullshit daarentegen is volgens hem niet per sé gebaseerd op onwaarheden, maar het ontbreekt de bullshitter aan een interesse in de feitelijke waarheid of juistheid van de beweringen.  Waarom bullshit? Frankfurt onderzocht de motieven achter het produceren van bullshit. Hij stelt dat mensen bullshit vaak gebruiken om indruk te maken, hun imago te verbeteren of hun eigen agenda te bevorderen. Bullshit kan ook worden gebruikt om anderen te misleiden of om een vaagheid te creëren waardoor men zich kan onttrekken aan verantwoordelijkheid of kritiek. Een cruciaal aspect van bullshit is dat het vaak wordt geproduceerd zonder ee

Politiek is niet voor bange mensen

Op verzoek van een online boekhandel recenseerde ik onlangs het boekje ‘Politiek is niet voor bange mensen’ van Luigi van Leeuwen en Jan Eikema. Hieronder mijn recensie. In dit boek neemt oud-burgemeester Luigi van Leeuwen ons mee in het hedendaagse denken over politiek leiderschap, burgerschap en openbaar bestuur. Dit boek heeft hij, met hulp van co-auteur Jan Eikema, geschreven vanuit zijn, in zijn loopbaan, in politiek en openbaar bestuur, verworven inzichten. Voor degenen die het denken over ons politiek systeem een beetje volgen, bevatten de eerste drie hoofdstukken weinig nieuws. Van Leeuwen schetst zijn eigen invalshoek, en berijdt een enkel stokpaardje. Hoofdstuk 4 bevat interviews van co-auteur Eikema met Van Leeuwen. Het hoofdstuk, getiteld “Politiek leiderschap - lessen uit de praktijk” bevat een aantal verhalen van Luigi van leeuwen uit zijn loopbaan. Hij gaat daarbij ook uitvoerig in op zijn laatste post, als (waarnemend) burgemeester van Wassenaar. Hoewel dit hoofdstuk wel veel zelfgenoegzaamheid lijkt te vertonen, denk ik toch dat de auteur oprecht probeert zijn ervaringen met andere te delen. Dit hoofdstuk heeft ook betrekking op de titel: politiek is niet voor bange mensen. We weten allemaal dat er een enorme hoop bangige politici zijn. Politici zijn net mensen. Maar de boodschap van Van Leeuwen is, dat je leiderschap moet tonen. Na de theoretische bespiegelingen en de persoonlijke ervaringen volgt in het slothoofdstuk het handelingsperspectief dat Van Leeuwen ons voorschotelt. “Wie ooit de staking van de typekamer heeft meegemaakt toen de wordprocessor werd ingevoerd, durft elke verandering aan.“, schrijft Van Leeuwen. Hij ziet de ontwikkelingen op het gebied van ICT en sociale media als een kans voor verbetering van het functioneren van de van de publieke sector. Daarbij ziet hij mogelijkheden voor burgerparticipatie en –initiatief, èn een belangrijke rol voor het lokaal niveau. Bij de presentatie van dit boekje in 2009 zei Van Leeuwen daarover: "Het sociale internet biedt burgers de mogelijkheid – gevraagd en ongevraagd – zich met het beleid te bemoeien. Dit verhoogt niet alleen het democratisch gehalte van het beleid, maar deze online participatie leidt bij de dienstverlening tot zeer aanzienlijke kostendaling." Dit boekje is beknopt, en leest vlot, als een krantenartikel, en is een aanrader voor iedereen die nù actief is in de publieke sector – als raadslid, wethouder, of manager in openbare dienst. Om de prijs (€ 12,95) hoef je het niet te laten.

Reacties